Wskazówki praktyczne:
• Szlak jest znakowany znakami graficznymi tj. kwadratami o barwie biało-czerwonej po przekątnej
• Na trasie ścieżki rozstawione są tablice informacyjno-poglądowe, które zawierają najważniejsze wiadomości, opisy i mapy.
• W okolicach najwyższego wzniesienia: Góry Łubienki, na terenie Nadleśnictwa Dynów znajduje się stanica turystyczna.
• Trasę szlaku na odcinku od rezerwatu „Kozigarb” (Nadleśnictwo Kańczuga) do rezerwatu „Broduszurki” polecamy jako trasę edukacyjną, ponieważ umieszczono na nim wiele tablic poglądowych o życiu lasu.
• Należy wędrować tylko po wyznaczonej trasie, tym bardziej, że szlak wiedzie po terenach prawnie chronionych tj. rezerwatach przyrody oraz Parku Krajobrazowego Pogórza Przemyskiego.
• Prosimy również o odpowiednie zachowanie, przede wszystkim o nie hałasowanie, nie pozastawianie śmieci, nie płoszenie zwierzyny, nie rozpalaniu ognisk w miejscach do tego nie wyznaczonych itp.
• Prosimy o zachowanie ostrożności na szlaku, zaopatrzenie w odpowiednie obuwie i ubranie sportowe.
• Prosimy o poszanowanie infrastruktury szlaku, nie dewastowanie urządzeń turystycznych.

Ze względu na charakter trasy doradzamy, aby nie planować przejścia całej pętli szlaku w ciągu jednego dnia (ok. 23 km). Możemy podzielić go na krótsze odcinki w zależności od możliwości i kondycji piechurów np.
– Wybrzeże – Słonne (bez schodzenia do Piątkowej) o długości trasy 7970 m.
– Rezerwat „Kozigarb”- rezerwat „Broduszurki” (odcinek edukacyjny) o długości trasy 4440 m
– Dubiecko – Rezerwat „Broduszurki” o długości trasy 3880 m (możliwy dojazd rowerem)
– „Mała pętla piątkowska” od Cerkwi w Piątkowej do miejsca widokowego na wzniesieniu 432,8 m n. p. m. i z powrotem o długości trasy 5510 m.

Trasa: Dubiecko – Wybrzeże – Piątkowa (9 km)
Wycieczkę proponujemy rozpocząć w Dubiecku. Na Rynku pod okazałym jesionem znajduje się pierwsza tablica obrazująca trasę naszego szlaku.
Stąd, idąc ul. Przemyską, należy kierować się w kierunku zachodnim (kierunek-Dynów). Mijamy po lewej kościół parafialny, po prawej ul. Śliwnicką, Ośrodek Zdrowia i dochodzimy do Kresowego Domu Sztuki budynku byłej cerkwi pod wezwaniem Świętego Krzyża, która została wybudowana w 1927 roku. Kierując się w stronę m. Słonne, opuszczamy Dubiecko i docieramy do m. Wybrzeże. Przechodzimy przez kładkę na drugi brzeg – po lewej widać przycumowany prom, którym także można przeprawić się na drugą stronę. Skręcamy w prawo, dolina Sanu tworzy malowniczy przełom. Na uwagę zasługuje wierzchołek wzgórza wznoszący się 65 m nad poziom rzeki. Jest to grodzisko, na którym w latach 70-tych prowadzone były badania archeologiczne. Mijamy grodzisko i idąc trasą szlaku dochodzimy do polany śródleśnej, na skraju której znajduje się duży drewniany krzyż. Trasa prowadzi nas teraz w głąb lasu pośród głębokich wąwozów. Ciągle pniemy się w górę. Po około 30 min marszu dochodzimy na rozległe pola – teren po byłej wsi Górna Połchowa. Opuszczamy rozległe pola i łąki i wchodzimy ponownie do lasu. Po kilkunastu metrach zobaczymy po lewej stronie śródleśną polanę, idąc dalej dotrzemy do stanicy turystycznej, gdzie możemy odpocząć przed dalszym marszem. Tablica informuje, że gospodarzem terenu jest Nadleśnictwo Dynów. Czas ruszyć dalej… wchodzimy w głąb lasu podziwiając okazałe egzemplarze różnych gatunków drzew. Po niespełna pół godzinnej wędrówce zdobędziemy najwyższe wzniesienie w okolicy – Górę Łubienkę (449,4 m n. p. m). Trochę dalej jest miejsce, skąd roztacza się piękny widok na przełom Sanu w Słonnem. Tu musimy zadecydować, czy chcemy kontynuować marsz w kierunku Piątkowej, czy Słonnego – w tym miejscu rozdziela się bowiem trasa naszego szlaku. Skręcając w lewo schodzimy w dół, brzegiem lasu (po prawej widać pola uprawne i łąki). Dochodzimy do drogi asfaltowej Iskań-Piątkowa. My skręcamy w prawo w kierunku Piątkowej. Po przejściu kilkudziesięciu metrów, po lewej stronie, wśród gęstych zadrzewień dojrzymy drewnianą cerkiew greckokatolicką. W jej kierunku prowadzi utwardzona droga leśna. W miejscu gdzie stoi cerkiew jest ujście prawego dopływu potoku Jawornik (z południa). Cerkiew parafialna p.w. św. Dymitra została zbudowana w 1732 r., remontowana w 1881 r. Jest to jedna z najładniejszych cerkwi w Polsce południowo-wschodniej.

Trasa: Piątkowa – Słonne (4, 5 km)
Ten etap trasy rozpoczyna się przy cerkwi w Piątkowej. Z drogi leśnej prowadzącej od cerkwi, dochodzimy do drogi asfaltowej i skręcamy w lewo, by po przejściu ok. 800 m skręcić w prawo w kamienistą drogę, wspinającą się pod górę. Po jej obu stronach rozciągają się łąki, a w dali widać kompleksy leśne z sosną i bukiem. Droga cały czas pnie się w górę. Stając na chwilkę by złapać oddech, możemy podziwiać piękne widoki na wieś Piątkowa. Po wejściu na wierzchowinę (414,8 m n.p.m.) idziemy w kierunku cienistego lasu bukowego. Na jego skraju nasz szlak znowu rozchodzi się na: Słonne i Wybrzeże. Idąc prosto, schodzimy drogą leśną stromo w dół. Znajdziemy się obok Ośrodka Wypoczynkowego „Zielona Polana” w miejscowości Słonne, a następnie na kładce na Sanie.

Trasa: Słonne – Podbukowina-Winne – Dubiecko (11 km)
Od kładki przechodzącej przez rzekę w miejscowości Słonne trasa wiedzie drogą wzdłuż rzeki San. Mijamy typowe zabudowania z kwietnymi ogrodami i drzewami owocowymi. Mijamy wieś Słonne i wzdłuż pól pośród których śpiewają skowronki dochodzimy do brzegu rzeki San porośniętego pojedynczymi drzewami wierzby. Cała trasa (odcinek z Słonnego wzdłuż rzeki) jest urozmaicona i bardzo atrakcyjna widokowo. Na przeciwległym brzegu widać piękne lasy Pogórza, a po stronie którą wędrujemy szachownicę pól. Po przejściu około 2 km od wsi Słonne za przysiółkiem Zasanie wchodzimy stromym podejściem na teren rezerwatu przyrody „Kozigarb” (teren Nadleśnictwa Kańczuga), gdzie głównym przedmiotem ochrony jest góra meandrowa z bogatą mikrorzeźbą terenu, która w zachodniej części przechodzi w dość stromy stok z dolinkami erozyjnymi niewielkich cieków wodnych i wychodniami fliszu karpackiego. Na tym odcinku spotkamy wiele ciekawych tablic edukacyjnych opisujących życie lasu pt.: Las najwspanialszy twór natury, Drzewa liściaste – iglaste, Fazy życia lasu, Leśne gody, Zagrożenia lasu, Rośliny runa leśnego, Jak leśnicy pielęgnują las. Szczególnie interesującym miejscem na obrzeżach rezerwatu jest aleja dębowa, którą wiedzie nasza trasa. Warto zwrócić uwagę na okazałe daglezje – drzewa iglaste, których ojczyzną jest Ameryka Północna. Spotkamy je przy trasie szlaku po minięciu alei dębowej (oznaczone tabliczką). Po około 30 minutach marszu dochodzimy do miejscowości Podbukowinia. Stąd też dostrzeżemy miejscowość Winne i charakterystyczne stare dębowe zadrzewienia. Dalej droga prowadzi przez wilgotne łąki w kierunku rezerwatu „Broduszurki”. Rezerwat “Broduszurki” jest rezerwatem torfowiskowym o bardzo cennych walorach przyrodniczo-krajobrazowych. W rezerwacie urządzona jest ścieżka dydaktyczno – przyrodnicza “Winne-Podbukowina”. Czas potrzebny na przejście trasy ścieżki wynosi ok. 1 godziny. Ścieżka wyposażona jest w miejsce wypoczynkowe, ławki i mostki. Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Winne – Podbukowina” składa się z 5-ciu przystanków. Opisy zamieszczone na poszczególnych tablicach informują nas o bogactwie tego specyficznego ekosystemu. Zainteresowanych życiem torfowiska odsyłamy do przewodnika po trasie torfowiska, który został wydany staraniem Zespołu Parków Krajobrazowych w Przemyślu. Nasza trasa wiedzie od przystanku nr 5 do początku ścieżki przyrodniczo-dydaktycznej. Przypomnieć tu należy, że ze względów bezpieczeństwa oraz ochrony przyrody, należy poruszać się tylko po wyznaczonej ścieżce dydaktycznej. Z rezerwatu, drogą wiodącą przez wieś Winne, dochodzimy do podnóża wzniesienia zwanego Łysą Górą. Przy kapliczce, znajdującej się przy skrzyżowaniu dróg, skręcamy w lewo, po prawej mijamy północny stok Łysej Góry. Zaraz ukaże się widok na Dubiecko – na pierwszym planie kościół parafialny i Kresowy Dom Sztuki. Skręcamy w prawo i polną drogą dochodzimy do cmentarza „ruskiego”. Stąd dochodzimy do drogi asfaltowej Dubiecko – Wybrzeże zamykając pętlę naszej trasy.

Na podstawie Przewodnika po trasie turystycznej Ziemi Dubieckiej – Trzy ścieżki tożsamości – środowisko – historia – kultura  –  Renata Kaniuczak

Szlak przebiega wzdłuż Sanu, poczynając od sanockiego zamku ulicami – Zamkową, Mickiewicza, Białogórska – biegnie do Trepczy, a następnie przez Dębną, Mrzygłód, Końskie (granica między powiatami sanockim i brzozowskim), Krzywe, Dydnię, Krzemienną, Jabłonicę Ruską, Niewistkę (miejsce urodzenia najsłynniejszego, polskiego kondotiera Jacka Dydyńskiego, nazywanego „Czarną Szablą), Wołodź, Siedliska i kończy się w Dąbrówce Starzeńskiej, gdzie zachował się ruiny zamku należącego do słynnego, szlacheckiego watażki Stanisława Stadnickiego – nazywanego „Diabłem Stadnickim”. Szlak oznaczono 104 tabliczkami, w tym 7-ma tablicami informacyjnymi, z których możemy dowiedzieć się o najciekawszych wydarzeniach z życia tutejszej szlachty oraz jej obyczajach. Tablice informacyjne znajdują się w Sanoku (dwie – Rynek i dziedziniec zamkowy), Dębnej (punkt widokowy), Mrzygłodzie, Dydni, Krzemiennej (przeprawa promowa) oraz Dąbrówce Starzeńskiej. Łącznie wytyczono i oznaczono 41 km szlaku. Tabliczki są w kolorze zielonym z czarnym piktogramem przedstawiającym głowę szlachcica i szablę. Znakowania dokonało Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów.

Na podstawie: www.gminasanok.pl – Renata Kaniuczak

Ścieżka powstała w 2008 roku z inicjatywy i pod kierunkiem Piotra Haszczyna w ramach programu Śladami Przeszłości. Przygotowaniem materiałów zajęli się uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Babicach. Powstaniu szlaku przyświecał cel wyeksponowania walorów historycznych miejscowości służących edukacji regionalnej uczniów oraz niewątpliwych walorów turystycznych miejscowości turystom odwiedzającym te tereny. W skład ścieżki wchodzi 5 przystanków zlokalizowanych przy najważniejszych, historycznych miejscach w Babicach, zaopatrzonych w tablice edukacyjno-informacyjne:

Przystanek nr 1 – Kościół parafialny pw św. Trójcy

Obecny kościół pw Trójcy Świętej pochodzi z lat 1792-1794. Jego fundatorami byli Katarzyna i Jerzy Pinińscy. Barokowa świątynia została odnowiona dzięki staraniom kolejnego właściciela Babic – Eustachego Dembińskiego w 1860 roku. Niedługo potem, bo w 1886 roku, na wskutek wielkiego pożaru zniszczeniu uległ dach świątyni oraz część jego wystroju wewnętrznego. W trakcie odbudowy prowadzonej przez ks. Karpińskiego – proboszcza parafii – kościół uzyskał dach w obecnym kształcie, wieżyczkę na sygnaturkę oraz fronton. Cały obiekt – tak, co do architektury, jak i wyposażenia – doczekał w się latach 2004-2008 gruntownej rewitalizacji i renowacji. Jest to budowla murowana, późnobarokowa, z ciekawą architektonicznie fasadą. Fasada zachodnia z wejściem do kościoła jest dwukondygnacjowa. Zdobią ją cztery pilastry, po dwa z każdej strony. Świątynia jest orientowana, jednonawowa, zakończona dwuprzęsłowym prezbiterium, zamkniętym prostą ścianą. Nawa jest szersza i wyższa od prezbiterium. Sklepienie świątyni jest krzyżowe nad prezbiterium, a kolebkowe z lunetami nad nawą. Ściany zdobią toskańskie pilastry, pomiędzy którymi znajdują się płytkie wnęki zamknięte półkolistym łukiem. Na końcu nawy, po prawej i lewej stronie, przed wejściem do prezbiterium umieszczone są dwa ołtarze boczne z obrazami św. Józefa i św. Antoniego Padewskiego oraz św. Stanisława Biskupa i św. Jana Nepomucena. Ołtarze boczne są utrzymane w stylu barokowo-klasycystycznym, natomiast obrazy są w stylu barokowym. Ołtarz główny zdobią figury Ewangelistów: św. Łukasza i św. Jana. W centrum ołtarza znajduje się łaskami słynący, pochodzący prawdopodobnie z XVII wieku, obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. Nad nim usytuowany jest obraz Trójcy Świętej. Na szczególna uwagę zasługuje barokowa ambona w kształcie okrętu, z figurami dwóch Apostołów, która powstała w II połowie XVIII wieku i była wzorowana na ambonie z kościoła Karmelitów w Przemyślu. W kościele znajduje się także ciekawa chrzcielnica z czarnego marmuru, ufundowana przez Katarzynę i Jerzego hr. Pinińskich. Chrzcielnicę zdobi kartusz z herbami Jastrzębiec i Ślepowron. Na ścianach świątyni wiszą pozostałe barokowe obrazy: św. Jerzego, św. Katarzyny, św. Tekli, św. Piotra z Alkantary, św. Franciszka Ksawerego, św. Ignacego, św. Hieronima, św. Marii Magdaleny i św. Eustachego. Na ścianie pod chórem znajdują się epitafia: Rozalii z Bahrynowskich, proboszcza z Babic – Floriana z Bobów Bobowskiego i Rodziny Pinińskich. Kościół otoczony jest murem z 1794 roku, a w jego rogach przed fasadą usytuowane są symetrycznie dwie wieże, powstałe w tym samym czasie. W jednej z nich, będącej dzwonnicą, zachował się stary dzwon odlany w 1645 roku przez Jana Denningka w Gdańsku.

Przystanek nr 2 – Rynek

Prawa miejskie Babice otrzymały w 1407 roku gdy miasteczko należało do ziemi sanockiej. Ponoć już w 1416 roku pierwszy wójt Sobek Lach bronił miasteczko przed Tatarami. W latach następnych przez nich napadane i palone uległo całkowitemu zniszczeniu. W 1479 roku Jan Kmita z Dubiecka sprzedał Babice kasztelanowi lubuskiemu Dobiesławowi Kmicie, którego syn Stanisław Kmita Woj. ruski odbudował miasteczko po roku 1508. Jego następcą był Piotr Kmita, kasztelan krakowski, właściciel Bachowa, Leska, Wiśnicza, jeden z najbogatszych i bardziej wpływowych ludzi ówczesnej Polski. Już w tym okresie miejscowość posiadała wodociągi. Babice uzyskały duże znaczenie handlowe. W 1553 roku król Zygmunt August nadał tutejszym mieszczanom przywilej wolności od ceł na komorach i stanowiskach królewskich, rozszerzony przez Stefana Batorego. Po śmierci Piotra Kmity i jego żony Barbary z Herbutów część dóbr otrzymał Jerzy Stadnicki syn Mikołaja i Katarzyny z Mniszchów, który odsprzedał w 1588 roku Bachów wraz z Babicami Stanisławowi Tarnowskiemu. W 1602 roku Tarnowscy sprzedali te dobra Janowi Tomaszowi Drohojowskiemu, od którego nabył je jego szwagier Mikołaj Wolski. W 1624 roku okolice Babic jeszcze raz spustoszyli Tatarzy zabierając wielu mieszkańców w jasyr. W 1645 roku klucz bachowski z Babicami otrzymał Felicjan Grochowski, kasztelan przemyski, którego syn odstąpił dobra Ossolińskim. Później w 1643 roku sejm zezwolił na składowanie win węgierskich w Babicach. Po “Potopie szwedzkim” w Babicach zostali osadzeni schwytani wcześniej do niewoli żołnierze szwedzcy (prawdopodobnie Finowie) którzy nigdy nie byli chłopami pańszczyźnianymi. Po ich pobycie w Babicach pozostała nazwa topograficzna “Na Szwedach”, znajdująca się na wysokości Zawady po drugiej stronie Sanu w kierunku wschodnim. Później właścicielami miasteczka byli kolejno Grabieńscy, Gorzkowscy, Pinińscy i w roku 1876 Zdzisław hr. Dembiński. W drugiej połowie XVIII wieku w związku z wybudowaniem nowego traktu z Krosna i Dynowa do Przemyśla rola Babic zwiększyła się. Odbywały się tu głównie jednodniowe jarmarki na bydło, drób i jaja – w dniach 6 I, 4 V, 24 VIII, 25 IX. Dnia 2 XI 1848 r.oku spłonął drewniany ratusz, a wraz z nim wszelkie księgi miejskie, dokumenty i przywileje. Pod koniec XIX wieku miasteczko podupadło, ludność utrzymywała się z rolnictwa i żeglugi na Sanie.

Przystanek nr 3 –  Cerkiew greckokatolicka pw Zaśnięcia Bogurodzicy

Cerkiew pw Zaśnięcia Bogurodzicy znajduje się w południowej-zachodniej części miejscowości. Wzniesiona została w 1839 roku przez cieślę Kozubala spod Krosna jako filialna cerkiew greckokatolicka parafii w Skopowie, na miejscu wcześniejszej również drewnianej świątyni. Po stronie zachodniej cerkwi wybudowana została wolnostojąca drewniana dzwonnica z 1840 roku, wykonana w konstrukcji szkieletowej. Wyremontowana w 1888 roku i bez większych przekształceń użytkowana aż do czasu II wojny światowej gdzie po jej zakończeniu w wyniku zmian geopolitycznych skutkujących wysiedleniem społeczności ukraińskich w 1947 roku poza granice Polski, została opuszczona i powoli prze kolejne dziesięciolecia popadała w ruinę. Cerkiew to drewniana budowla, zbudowana na rzucie prostokąta o wymiarach 17,7 x 9,1 m z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i prostokątną kruchtą od frontu, nakryta dachem kalenicowym. Ściany są w konstrukcji zrębowej wsparte na kamiennej podmurówce, od zewnątrz oszalowane deskami. Wnętrze jednoprzestrzenne z sanktuarium oddzielonym ścianką ikonostasowi, wzdłuż ściany zachodniej drewniany chór wsparty na słupach. Wnętrze ozdobione polichromią. Dawne choć niekompletne wyposażenie obecnie znajduje się w Dziale Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w Łańcucie, a niektóre ikony w Muzeum Narodowym Ziemi Przemyskiej.

Przystanek nr 4 – Przy starym cmentarzu

Stary cmentarz założono prawdopodobnie początkiem XIX wieku. Był użytkowany do około 1900 roku, kiedy to założono obecny tzw. nowy cmentarz na wzniesieniu, przy wjeździe do miejscowości od strony Przemyśla. Stary cmentarz ma powierzchnię 48 arów i był użytkowany przez parafię rzymskokatolicką. Zapewne niewielka mniejszość greckokatolicka również z niego korzystała. Pośrodku cmentarza zachowała się kapliczka z kamienia i cegły, z owalnym zakończeniem w absydzie, dachem siodłowym pokrytym gontem i zwieńczonym kutym krzyżem. Obecnie kapliczka jest w stanie ruiny. Na cmentarzu pośród wielu grobów na szczególna uwagę zasługują nagrobki babickich proboszczów: ks. Jana Kantego Ładosia i Józefa Karpińskiego. Niestety są w złym stanie. O zabytkowe groby na starym cmentarzu troszczą się uczniowie Publicznej Szkoły Podstawowej w Babicach.

Przystanek nr 5 – Zespół dworsko-parkowy

W zachodniej części miejscowości znajduje się zespół dworsko-parkowy obejmujący: dwór, murowany spichlerz i kuźnię. Wzniesiony został w II połowie XIX wieku przez hr. Eustachego Dembińskiego, następnie stanowił własność Józefa Jaruzelskiego a ostatnią właścicielką dworu była Jadwiga Jarosz-Radomyska. Dwór usytuowany jest na wzgórzu pokrytymi resztkami parku krajobrazowego, zbudowany na ceglanej podmurówce, drewniany, otynkowany, parterowy, podpiwniczony z 2 ryzalitami od tyłu, dzięki czemu uzyskuje plan podkowy. Płaski dach siodłowy kryty blachą, skrajne partie strychu wykorzystane na pomieszczenia mieszkalne. Ryzality piętrowe są pokryte osobnymi dachami, a na narożach dworu znajdują się prostokątne otwory – lizeny. W pobliżu zabudowań dworskich znajduje się murowana z kamienia kuźnia, której wnętrze zaadoptowane jest na potrzeby kawiarenki. Murowany z kamienia i cegły spichlerz usytuowany jest wzdłuż alei dojazdowej. To parterowy, podpiwniczony budynek pokryty dachówką. Otaczający zabudowania park krajobrazowy pochodzi z drugiej połowy XIX wieku i rozplanowany został na wcześniejszych reliktach układu przestrzennego. Pośrodku parku stoi dwór otoczony resztkami grabowego bindażu. W składzie florystycznym dominują tu grab, lipa, buk, modrzew. Z gatunków obcych do niedawna rosły tu jedne z najokazalszych na ziemi przemyskiej orzechy czarne. Współcześnie występują jeszcze stare żywotniki, surmia, sosna amerykańska. Na parterze wodnym zachował się kanał z niewielkim stawem i progiem kamiennym.

Na podstawie www.spbabice.edu.pl/pdf/sciezka_historyczna.pdf, /www.krzywcza.eu/informacje-dla-turysty.html, spbabice.edu.pl/jupgrade/slady-przeszlosci.html – Renata Kaniuczak

Trasa ścieżki zlokalizowana jest w miejscowości Reczpol, na gruntach gminy Krzywcza oraz Nadleśnictwa Krasiczyn. Na 4 tablicach przystankowych, rozmieszczonych na trasie ścieżki przedstawiono podstawowe informacje o gatunkach roślin, ptaków, walorach krajobrazowych oraz gatunkach drzew, jakie spotkamy po drodze. Zwrócono również uwagę na wydarzenia historyczne dotyczące tych terenów.

Początek ścieżki usytuowany jest przy budynku Szkoły Podstawowej w Reczpolu. Wychodząc bramą główną z terenu szkoły kierujemy się w lewą stronę drogą do góry. Idąc cały czas prosto mijamy zabudowania znajdujące się w części Reczpola zwaną „Przy Karczmie”. Poruszamy cały czas prosto, a mijając ostatnie zabudowania miejscowości powinniśmy dostrzec krzyż, który jest pierwszym przystankiem – stacją na naszej ścieżce. Miejsce obok krzyża jest związane z wydarzeniami historycznymi jakie miały miejsce na terenie gminy Krzywcza – bitwa krzywiecką z 1939 roku. Rozciąga się stąd piękna panorama doliny Sanu. Spod krzyża wracamy drogą do Reczpola, a dochodząc do pierwszych zabudowań po prawej stronie drogi, skręcamy w prawo i kierujemy się ścieżką w dół. Schodzimy zboczem przez zagajnik, trzymają się cały czas leśnej dróżki. Po wyjściu z zagajnika skręcamy w lewo i dochodzimy najbliższą ścieżką do brzegu rzeki San. Idąc wzdłuż rzeki napotykamy przystanek nr 2, gdzie znajduje się tablica opisująca florę i faunę doliny Sanu. Po krótkim odpoczynku ruszamy w dalszą drogę wzdłuż Sanu, dochodząc do skarpy na której widoczne są skały flisu karpackiego. Jest to zarazem trzeci przystanek na naszej trasie, przy którym znajduj się tablica przedstawiającą budowę geologiczną tych terenów. Drogą polną mijając skałki idziemy w kierunku drogi asfaltowej biegnącej przez miejscowość Reczpol. Następnie skręcamy w lewo i kierujemy się w stronę cerkwi. Jest to cerkiew pw. Opieki Matki Bożej z XIX w. Przy budynku cerkwi znajduje się już ostatni przystanek na ścieżce. A więc po zapoznaniu się z rysem historycznym cerkwi wracamy do drogi asfaltowej i i drogą do góry w kierujemy się do szkoły, gdzie kończymy ścieżkę. Długość ścieżki ok. 8km, czas przejścia w zależności od grup i czasu postojów od 2h do 4h. Ścieżka powstała dzięki środkom z Programu Integracji Społecznej przy ścisłej współpracy z lokalną społecznością i partnerem w projekcie Zespołem Parków Krajobrazowych z Przemyśla.

Na podstawie http://www.archive-pl-2013.com/pl/a/2013-07-18_2480614_26/Atlas-Wsi-Polskich/ – Renata Kaniuczak

Przy pomocy Oddziału PTTK „Ziemia Sanocka” w Sanoku w obrębie wsi zostały wyznaczone piesze szlaki spacerowe. Ich przebieg rozpoczyna się od boiska sportowego w kierunku Działu. Następnie drogą leśną dochodzi się na Łaz, do punktu widokowego, z którego obejrzymy dolinę Sanu. Schodząc ze wzgórza, docieramy do drogi przez Obarzym. Wędrujemy do kolejnego punktu trasy – Domu Tradycji i Kultury. Następnie południowym stokiem idziemy w kierunku Moczarek. Na ich szczycie równinną drogą przez Kamieniec docieramy do przystanku z widokiem na wzniesienia nad Dydnią i Wydrną. Stąd już tylko klika minut dzieli nas od końca pieszej wędrówki i najważniejszego jej punktu – Kaplicy pw. Zwiastowania Pańskiego z 1828 r. Trasa jest przepiękna. Jej oznakowanie objęło również punkty widokowe na szczytach oraz osobliwości przyrody. Charakterystycznym przykładem jest „gruby buk” liczący ponad 200 lat. Drzewo rośnie na wzniesieniu Łaz. Obwód pnia na wysokości 1,2 m wynosi 462 cm. Na jego korze widać rdzawe nacieki. Korodujące odłamki pocisków pamiętają działania z czasów II wojny światowej.

W budynku remizy OSP w Obarzymie powstał Dom Tradycji i Kultury. Wśród eksponatów dawnego rzemiosła znajdują się m.in. prządka, żarna, cep. Można tutaj obejrzeć galerię Obarzymskie pieńki, która odkrywa przed zwiedzającym czteroletnią historię odbywających się w Obarzymie i Niewistce plenerów malarskich. Pokazuje cząstkę prac młodych artystów 2 dwukrotnie organizowanych warsztatów rzeźbiarskich. Dom Tradycji i Kultury to przystanek dla wędrowca. W centralnych punktach miejscowości usytuowane są dwie tablice przedstawiające obarzymską ofertę. Dodatkowe zainteresowanie turystów może wzbudzić II Szlak Architektury Drewnianej oraz trasa rowerowa Doliną Sanu .

Na podstawie www.powiatbrzozow.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=513:obarzym-wioska-szlakow&catid=61:turystyka – Renata Kaniuczak

San jest jedną z najpiękniejszych rzek w Polsce. Liczy 457,8 km długości, powierzchnia jego dorzecza wynosi 16,9 tys. km². Z Bieszczadów San spływa na Pogórze Bukowskie gdzie między Leskiem i Sanokiem płynie tworząc szeroką, rozległą dolinę. Wzdłuż jego prawego brzegu ciągnął się Góry Słonne, przez które San przełamuje się w okolicy Trepczy i Międzybrodzia, zmieniając kierunek biegu na północny. Płynąc w dalszym ciągu pomiędzy pogórzami Dynowskim i Przemyskim, poniżej Dynowa zmienia wyraźnie kierunek na wschodni i utrzymuje go aż do Przemyśla. Dalszy nizinny przebieg rzeki przez Kotlinę Sandomierską ustala się ostatecznie w okolicach Medyki w kierunku północno-wschodnim. Szlak wodny środkowego Sanu ze Zwierzynia do Przemyśla posiada długość 158 km i przeciętny spadek na całej trasie 0,95‰ (na poszczególnych odcinkach od 1,7‰ do 0,6‰). Rzeka wije się malowniczo w obrębie gór i wysokich pogórzy i tworzy kilka razy naturalne przełomy, mocno wcinając się w podłoże. Stan wody w korycie uzależniony jest od pracy elektrowni Solina i potrafi znacząco zmienić się w ciągu kilku godzin. Najdłużej wysokie stany wody utrzymują się w okresie wiosennym, ale i w lipcu, ze względu na opady w górach, bywają wysokie, odpowiednie do spływu. W późniejszych miesiącach wyraźnie zmniejszają się. Z uwagi na większy spadek koryta i skaliste dno, trudniejszy do pokonania jest odcinek ze Zwierzynia do Sanoka. Dlatego większość spływów kajakowych zaczyna się dopiero w Sanoku.San uchodzi do Wisły koło Dąbrówki Pniowskiej poniżej Sandomierza w 279,7 km jej biegu.

Charakterystyczne odcinki turystycznego szlaku wodnego:
• graniczny odcinek górnego Sanu od ujścia potoku Negrylow do Procisnego,
• obowiązkowy odcinek Górskiej Odznaki Kajakowej PTTK z Procisnego do Rajskiego,
• szlak wodny środkowego Sanu ze Zwierzynia do Przemyśla przebiegający przez tereny Związku Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego,
• szlak wodny dolnego Sanu z Przemyśla do ujścia do Wisły

Odcinek pomiędzy Uluczem a Krzywczą znakomicie nadaje się do wypraw kajakowych. To obszar 6 gmin należących do Związku gdzie trasę można zaplanować począwszy od każdego miejsca i spłynąć dowolny odcinek:

274,5 P Ulucz: zanim rozpoczniemy wyprawę należy odwiedzić jedną z najstarszych i dobrze zachowanych drewnianych cerkwi na Podkarpaciu – cerkiew w Uluczu. Na gminnej łące znajduje się dobre miejsce na biwak a do wody prowadzą nas schodki wykopane w ziemi.

271,4 L. Witryłów: warto zatrzymać się przy wysokiej kładce dla pieszych na drodze do Ulucza, która zwana jest również „mostem nepalski”. Niżej na lewym brzegu ujście Witryłówki, w tej okolicy ma powstać stanica wodna.

268,7 próg skalny „Ptasi Uskok”/Temeszów: po drodze mijamy największy na trasie spływu naturalny próg wodny z kamienną szachownicą – tym dłuższą, im niższy jest stan lustra wody – przez miejscową ludność zwany „Ptasim Uskokiem” ze względu na przesiadujące na kamieniach ptaki. W tym miejscu należy zachować szczególna ostrożność i trzymać się prawego brzegu. Poniżej progu na lewym brzegu pod wierzbą znajdujemy kameralne miejsce biwakowe z dojazdem od szosy.

266,2 L. Temeszów; ujście potoku: po prawej stronie możemy podziwić górę Dąbrowa (360 m n.p.m.) zaś popularne miejsce biwakowe spływów kajakowych znajduje się na łące poniżej byłego kościoła filialnego pw Matki Bożej Ostrobramskiej. Uwaga na mielizny.

264,7 L. Krzemienna/przewóz promowy: dopływamy do miejsca w którym możemy przeprawić się promem na drugi brzeg min. do Ulucza. Przy promie znajduje się Ośrodek Wypoczynkowy “U Schabińskiej – Krzemienna nad Sanem” w którym znajduje się dobrze zaopatrzony bar, pole namiotowe z ciepłą wodą i prysznicami, domki, basen z pstrągami. W Krzemiennej warto zobaczyć drewniany kościół (dawna cerkiew) pw Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni (około 2 km od brzegu).

264,0 L. Obarzym/ujście Starej Rzeki: na lewym brzegu podziwiamy górę Hom (382,2 m n.p.m.) a w Obarzymie drewniany kościół (niegdyś cerkiew) pw Zwiastowania NMP (ok. 3 km od brzegu Sanu). Po obu stronach rzeki znajduje się kopalnia kruszywa.

261,0 L. Niewistka/ujście potoku Niewistka (Rozpucie): mijamy ładne miejsce biwakowe a z przodu pojawia się Las Warski z górą Nawarzyce. Za zakrętu wyłania się wieś Siedliska z górami Wierzchowina i Dębowa (447,0 m n.p.m.) w której możemy zobaczyć drewnianą cerkiew greckokatolicką pw św. Michała Archanioła (niegdyś kościół rzymskokatolicki) obecnie nieużytkowaną.

260,0 P. Wołódź: warto zatrzymać się by zwiedzić opuszczoną neogotycką kaplicę grobową Trzcińskich z końca XIX wieku. Koryto Sanu podchodzi tutaj pod strome zbocza górskie, porośnięte Lasem Warskim z górą Boża Męka na końcu pasma.

257,3 L. Wara/ kładka: przepływany pod druga wiszącą kładka wisząca na drodze z Wary do Siedlisk, pod nią kamieniste bystrze. We wsi zachowała się drewniana cerkiew greckokatolicka pw Podwyższenia Krzyża Świętego z 1888 roku, która obecnie nie jest używana i popada w ruinę (ok. 1,5 km od brzegu).

256,3 P. Gdyczyna/ujście Jaworka: za zakrętem ponownie pojawia się panorama wsi Siedliska.

253,6 L. Nozdrzec/prom: mijamy przeprawę promową na drodze do Siedlisk i Dąbrówki Starzeńskiej. Na prawym brzegu duża kopalnia kruszywa a po przeciwnej stronie w Nozdrzcu warto zobaczyć – późnobarokowy zespół pałacowy, kościół pw św. Stanisława Biskupa czy kamienny obelisk upamiętniający zniesienie pańszczyzny.

250,1 P. Dąbrówka Starzeńska/ujście potoku Kruszelnica: przed potokiem znajdziemy wyjście na prawy brzeg. Warto zwiedzić ruiny zamku, wybudowanego w XVI wieku przez Stanisława Stadnickiego, otoczone dużym parkiem ze starymi drzewami oraz kaplicę grobową, do której prowadzi piękna grabowa aleja.

247,9 L. Dynów/most drogowy: po prawej stronie rzeki przed mostem znajdziemy się posterunek hydrologiczny, schodki, umocnione miejsce dla łódki. W okresie letnim od maja do września w soboty, niedziele i święta między Dynowem a Przeworskiem kursuje kolejka wąskotorowa Pogórzanin – jedna z większych regionalnych atrakcji. Warto więc zwiedzić stację kolejki oraz zabytkowy tabor kolejowy.

247,4 L. Dynów/miejsce biwakowe: po lewej spotkamy bardzo dobrze wyposażone miejsce biwakowe. W mieście (około 2 km od brzegu) warto zobaczyć zespół kościelny w skład którego wchodzi: kościół pw św. Wawrzyńca, dzwonnicą wraz z kaplicą, murowane ogrodzenie z bramą w kształcie łuku triumfalnego.

247,0 P Dynów/Bartkówka: po prawej stronie, 50 m od ujścia potoku pod wierzbą istnieje możliwość biwaku. Dogodny dojazd do miejsca biwakowego utwardzoną drogą od szosy przy której stoi kościół, nowy budynek OSP i sklep.

245,5 L. Dynów/ujście Dynówki: na prawym brzegu osada Skała, położona pod górą Winnica a za nią San zmienia zdecydowanie kierunek z północnego na wschodni.

242,1 L. Bachórz/kompleks rekreacyjno-sportowy „Pod Dębiną”: na lewym brzegu znajdziemy kompleks rekreacyjno-sportowy „Pod Dębiną” wyposażony pole namiotowe, camping, boiska, wiatę z grillem. Dojedziemy do niego drogą gminna znajdującą się nieopodal „Karczmy Pod Semaforem” (obiektu znajdującego się na szlaku „Podkarpackie Smaki”). Poniżej kompleksu ujście potoku Szklarka. W Bachórzu możemy zobaczyć fragmenty zespołu dworsko-parkowego, kościół pw św. Wojciecha i Niepokalanego Poczęcia NMP, murowany dworzec kolejki wąskotorowej (około 2 km od brzegu).

240,8 L. Bachórz/Chodorówka: znajdziemy tutaj prywatne miejsce biwakowe z dobrym, utwardzonym dojazdem z Bachórza. W dali widzimy wzgórze zwane Parasol (285,5 m n.p.m.) z wierzchołkiem otoczonym wałem. Na nim znaleziono cmentarzysko kultury łużyckiej.

236,6 L. Bachórzec/prom: mijamy przeprawę promowa do Sielnicy i Dylągowej. We wsi Bachórzec warto zwiedzić zabytkowy kościół drewniany pw św. Katarzyny z 1763 roku (około 2 km od brzegu).

234,3 P. Sielnica/ujście Dylągówki: na lewym brzegu rzeki znajdujemy pierwsze z licznych w okolicy, łatwo dostępne z wody pole biwakowe (przy przewozie łódką przez rzekę). Na tym odcinku należy uważać w rzece na mielizny.

232,1 L. Słonne/kładka: po lewej stronie za kładką znajdziemy rozległe pole namiotowe i campingowe z natryskami i WC. Istnieje również możliwość noclegu w wyremontowanej nieużywanej szkole dla 20 osób. Warto przejść kładką na położoną na prawym brzegu górę Łubienkę gdzie roztacza się rozległy widok na okolicę. W ciągu godziny możemy dojść leśną drogą (około 4 km) do Piątkowej, gdzie znajduje się cerkiew greckokatolicka pw św. Dymitra.

227,5 L. Wybrzeże/prom: mijamy kolejną przeprawę promową na Sanie oraz w bliskim sąsiedztwie wysoką wisząca kładka dla pieszych. Po lewej stronie rzeki możemy podziwiać górę Łysą (284,0 m n.p.m.) a po prawej na wzniesieniu (288,0 m n.p.m.) pozostałości wczesnośredniowiecznego grodziska. Odpocząć możemy na rozległym miejscu biwakowym znajdującym się na prawym brzegu Sanu a później zwiedzić XIX-wieczny zespół dworski zabudowaniami gospodarczymi i parkiem.

226,3 L. Wybrzeże/ujście potoku Drohobyczka: nad potokiem po lewej stronie leży Dubiecko, którego z wody niestety nie zobaczymy bo zasłaniają go porośnięte dzikie brzegi. W tej okolicy należy uważać na kamieniste płycizny.

222,8 L. Nienadowa/ujście potoku Świnka: mijamy strome zalesione zbocza Góry Iskańskiej a przed nami pojawia się góra Słoniec (312,0 m n.p.m.). To pierwszy dłuższy odcinek Sanu bez zakrętów na którym nadal musimy uważać na płycizny.

221,7 P. Iskań/most drogowy: przepływamy pod mostem drogowym łączącym Dubiecko z Birczą. Za nim po prawej stronie miejsce biwakowe.

219,8 P. Iskań/ujście potoku Jawornik: przed nami na wprost zauważymy rozległe zbocza Góry Prymiatyna (376,4 m n.p.m.), które rzeka San powoli i na znacznym odcinku okrąża. Przy drodze ładne miejsce biwakowe na którym możemy odpocząć.

217,8 P. Łazy Bachowskie/ujście Stupnicy: przed nami Bachów, nieco niżej dogodne wyjście z wody oraz sklep w którym możemy uzupełnić zapasy. Znajdziemy tu również łąkę idealnie nadającą się na biwak.

215,9 P. Bachów/kładka: nad głowami mijamy wiszącą kładkę dla pieszych, wykorzystywaną jako lokalny most (przejeżdżają przez nią traktory). Poniżej na lewym brzegu znajdziemy dogodnie miejsce biwakowe z plażą.

213,3 L. Babice/prom: mijamy przeprawę promową. W Babicach warto zobaczyć kościół pw. św. Trójcy, cerkiew greckokatolicką pw Zaśnięcia Matki Bożej, obecnie nieużywaną, zespół dworski z II połowy XIX wieku. W odległości niespełna kilometra od promu znajdziemy hotel, restaurację, bar i sklepy. Stad też, możemy podziwiać na kolejny przełom na rzece San.

211,0 L. Ruszelczyce/bród przez rzekę: we wsi zachował się typowy budynek niemieckiej straży granicznej z okresu II wojny światowej, flankowany dwiema kamiennymi kaponierami ze strzelnicami.

206,3 L. Krzywcza: dawne miasteczko w którym możemy zobaczyć piękną greckokatolicką cerkiew pw Narodzenia NMP, kościół pw Narodzenia NMP oraz zespół dworsko-parkowy z XVII wieku.

205,0 P Chyrzyna/most drogowy: przed nami nowy most a obok na prawym brzegu pole biwakowe z kominkiem i zadaszeniem, położone pod stokami góry Prymiatyna. Koryto rzeki w tym miejscu jest zdecydowanie poszerzone. W Chyrzynie znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka pw św. Szymona Słupnika (2 km od brzegu).

204,7 L. Chyrzyna/ujście potoku Kamionka: na horyzoncie mijamy odległe wzniesienia na których wyłaniają się domy Reczpola. Zbliżamy się do lesistego przełomu.

Na podstawie: http://podkarpackie.travel/pl/szlak-wodny-blekitny-san – Renata Kaniuczak